İş âleminin doların ani ve şiddetli çıkışından tedirgin ve rahatsız olduğunu görüyoruz. Bu durumun yarattığı riskleri, tahribatları, gelecekte yaratacağı sonuçları belirlemeye, çalışıyoruz.
Ortaya çıkan tablonun iç açıcı olmadığını, kur riskinin hepimizi etkileyeceğini biliyoruz. İşletmelerin mutlaka risk analizi yapmalarını, mevcut durumu gözden geçirmelerini öneriyoruz. Alınması gereken tedbirleri almaya, sonra da gereğini yapmaya davet ediyoruz.
Tüm olumsuzluklara rağmen morali bozmadan işe devam etmeye, dik durmaya, gerekli tedbirleri kararlılıkla almaya, bu tedbirleri de doğru olarak uygulamaya, hız verin diyoruz.
Ekonomideki gelişmelerin yanı sıra, iş insanlarına bazı uyarı ve tavsiyelerimiz var. Bunları dikkate almalarını, bilgileri sıkılmadan dikkatlice okumalarını, daha sonra değerlendirme yapmalarını diliyoruz.
Değerli iş insanları ve değerli yöneticiler;
Bilmelisiniz ki; Gelir İdaresi, eskiden bildiğiniz maliye değil…
Artık teknolojiyi iyi kullanan ve bunun alt yapısını hızla geliştiren bir mali idare ile karşı karşıyayız. Dolayısıyla gelir idaresi, çok çeşitli yerlerde toplanan ekonomik verilere, haberlere ve değişik bilgilere elektronik ortamdan kolayca erişebiliyor.
Zaten tüm beyanlar ve ekleri elektronik ortamda gelir idaresine gönderiliyor. Serbest muhasebeci mali müşavirler, gümrük müşavirleri, noterler ve aklınıza gelmeyen pek çok kişi ve kurum, pek çok beyanname ve veriyi gelir idaresine iletiyor. Mali idare de bu verileri alıyor ve birbirleriyle çapraz kontrollerini yapıyor.
İşte bu noktada; çok sayıdaki beyanlar elektronik olarak gözden geçiriliyor. Bunlar arasından sorunlu olanlar inceleme için seçiliyor. Dolayısıyla Mali İdare'nin denetim ağına hiç beklemediğiniz bir anda ve hiç beklemediğiniz bir sebeple takılıyorsunuz.
Peki, mali idare denetime alırken başka neye bakıyor diye sorabilirsiniz. Mali idare sektörlere göre, şirketin cirosu ve çalışan sayısına göre, bölge ve şehirlere göre, hatta hiç aklınıza gelmeyen başka kriterleri de dikkate alarak firmaları denetime tabi tutabiliyor.
Diğer bir husus ise, inceleme oranının her gün artmaya başlamasıdır. Kitaplarda inceleme oranı Türkiye’de çok düşüktür şeklindeki ifadelere inanmayın. Bu yaklaşım pek doğru değil. İnceleme yüzdesi sürekli artıyor, artmaya da devam edecek. Bunu dikkate alınız ve hazır olunuz.
Muhasebe standartları değişiyor. Dolayısıyla raporlama ve denetim de değişiyor. Yeni Türk Ticaret Kanunu’na göre belli büyüklükteki işletmeler bağımsız denetime tabi tutuluyor. Artık bu konuyu da gündeme almanız gerekiyor.
İşiniz büyüyorsa, büyük ölçekli kredi almayı, yabancılara hisse satmayı, ortak almayı düşünüyorsanız mutlaka muhasebe bölümünüzü güncellemeniz, mutfağı toparlamanız gerekiyor. Çalışmalarınızı bu yönde geliştirmenizi ve bunu bir fırsat saymanızı öneririz.
İşletmenizin mallarını, stoklarını, makinelerini, sabit kıymetlerini, gayrimenkullerini, alacaklarını, menkul kıymetlerini, mevcutlarını gözden geçiriniz. Borçlarını, kredileri inceleyiniz, verdiğiniz çek ve senetleri listeleyiniz. Bunların muhasebe kayıtlarıyla uyumlu olup olmadığını kontrol ediniz.
Firmanızın mali müşavir ve avukatını yaptığınız tüm işlerde, baştan itibaren işin içinde tutunuz. Belli aralıklarla değerlendirme toplantısı yapınız. Şirketin sorunları üzerinde çözüm yolu arayınız. Yeni bir yol haritası oluşturmak için çalışınız.
KDV iadesi alıyorsanız mahsuplarınızın yapılıp yapılmadığını sorgulayın. Teminat verilmişse bunların geri alınıp alınmadığını sorun. İnterneti kullanarak vergi dairesine ve SGK’na borcunuz olup olmadığını kontrol ettirin. Unutmayın, kamu borçları nedeniyle kişisel mal varlığınız tehlikeye düşebilir. O nedenle borcunuz varsa yapılandırın.
Satın alımlarınız için dosyalar oluşturun. Ödemelerinizi banka üzerinden yapın. Resmi evraklarda gerçek bedeli gösterin. Aksi halde para vererek aldığınız mal ve gayrimenkullerinizi kaybetmek durumunda kalabileceğinizi unutmayın.
Ekonomiyi, iç ve dış gelişmeleri yakından takip edin, risklerinizi kontrol edin.
İş âlemine ve değerli yöneticilere hatırlatır, yararlı olmasını dileriz.
Mehmet Ali Bayraktar
mab@malibayraktar.com